به نقل از «تابناک»

تشکیلات عملیاتی اسرائیل در داخل ایران نابود شود

تاریخ انتشار: ۲۱ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۹۲۹۱۱

 

 

به گزارش تابناک، حسین علایی رئیس پیشین ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و استاد دانشگاه معتقد است که «گرچه چارچوب برجام، مطلوب دولت ایران نیست، ولی امضای توافق برجام در کوتاه مدت به نفع مردم ایران است». متن گفت و گوی جماران با حسین علایی رئیس پیشین ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و استاد دانشگاه در پی می آید:

اخیرا میان ایران و عربستان به واسطه فعالیت خشونت گرایانه شبکه اینترنشنال  دچار بحران شده است و مسئولان عالی امنیتی و نظامی کشورمان تهدیداتی را در این زمینه نسبت به واکنش اسران بیان کرده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

چشم انداز این نزاع تازه میان دو کشور چیست و پیش بینی شما از مسیر پیش روی آن چیست؟

ایران و عربستان دو قدرت منطقه ای و دو کشور مسلمان و همسایه و قوی هستند که چنانچه بتوانند اختلافات خود را کاهش دهند و یا تعارضات با یکدیگر را حل کنند، تأثیر بسیار زیادی در توسعه امنیت در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه دارد. 

متأسفانه سالهاست که عربستان راه خصومت با جمهوری اسلامی ایران و بعضی از مردم منطقه را در پیش گرفته است که باعث افزایش دشمنی ها در منطقه شده است. 

سرکوب قیام مردم بحرین و اشغال نظامی آن کشور در حمایت از رژیم حاکم و نیز لشکرکشی به یمن و  بمباران مرتب مردم فقیر یمن و گرسنه نگهداشتن مردم آن کشور از جنایات بزرگی است که پادشاهی عربستان در چند سال اخیر مرتکب شده است. 

 

اقدامات تبلیغاتی عربستان علیه ایران فاصله دو کشور  را بیشتر خواهد کرد

 

از طرفی پادشاهی عربستان به شدت در امور داخلی کشورهای منطقه از جمله لبنان، سوریه و عراق مداخله می کند. دولت سعودی تلاش دارد تا با راه اندازی شبکه های تلویزیونی فارسی زبان مثل ایران اینترنشنال افکار عمومی ایرانیان را علیه جمهوری اسلامی بسیج کند. تا به راحتی بتواند به سرکوب های داخلی ادامه دهد و به اعدام مخالفین نظام پادشاهی موروثی و جوانان عربستانی بپردازد. 

طبیعی است که اقدامات تبلیغاتی عربستان علیه جمهوری اسلامی ایران باعث واکنش دولت ایران شده و فاصله دو کشور از یکدیگر را بیشتر خواهد کرد. 

به هر حال به نظر می رسد که دمیدن بر اختلافات، مشکل دو‌کشور را حل نخواهد کرد و امنیت منطقه را شکننده تر خواهد کرد. ایران و عربستان می توانند با انجام گفت و گوهای سازنده بر مشکلات فیمابین فائق آیند. 

 

 

آرزوی اسرائیل رو در رو قرار دادن کشورهای عربی با ایران است ایران باید مراقبت کند تا اختلافات با کشورهای عربی توسعه نیابد

 

با این اقدام ضد ایرانی عربستان چگونه باید مواجهه کرد؟

ایران باید تلاش کند تا افکار عمومی جهان عرب به ویژه مردم عربستان را نسبت به اقدامات خصمانه و تنش زایی عربستان جلب کند. همچنین فشار افکار عمومی را علیه اقدامات عربستان در کشورهای منطقه به ویژه یمن و بحرین و لبنان و عراق به پادشاهی عربستان وارد کند. 

ایران می تواند شبکه های عربی العالم و الکوثر را به گونه ای تقویت کند که موجب همدلی و همگرایی مردم کشورهای منطقه با یکدیگر شوند. به طوری که آنها بتوانند نقش موثری را در شکل دهی به افکار عمومی اعراب به نفع همکاری کشورهای منطقه با همدیگر ایفا کنند. 

از طرفی باید توجه داشت که آرزوی اسرائیل رو در رو قرار دادن کشورهای عربی با جمهوری اسلامی ایران است. بنابراین، دولت ایران باید مراقبت کند تا اختلافات و تضادها با کشورهای عربی به ویژه با کشورهای همسایه مثل عربستان توسعه نیابد. 

حتی ایران می تواند برای رفع اختلافات با عربستان پیش قدم شود و سعی کند تا مشکلات فی ما بین را از راه مذاکره مستقیم حل کند. 

تجربه گذشته جمهوری اسلامی ایران در پیش قدم شدن آقای هاشمی رفسنجانی برای حل مشکلات با عربستان، بسیار سازنده و مفید بوده است. دولت می تواند از آن تجربه نیز به خوبی استفاده کند. 

در هر صورت ایران با نشان دادن حسن نیت خود باید تا جایی که امکان دارد از اقدام های ضد ایرانی عربستان بکاهد. 

 

روسیه وجهه خوبی برای میانجیگری ندارد تجربه میانجیگری روسیه در برجام به جایی نرسید ایران و عربستان برای حل مشکلات خود نیازی به واسطه و میانجی ندارند

 

روسیه مدعی میانجیگری میان ایران و عربستان شده است. فکر می کنید آنها چنین کاری را انجام خواهند داد؟ هدف آنها از ورود به این منارعه چیست؟

گرچه در شرایط فعلی روابط روسیه با هر دو کشور ایران و عربستان خوب است ولی این کشور در حال حاضر درگیر جنگ اوکراین است و وجهه خوبی برای میانجیگری ندارد. 

همچنین تجربه میانجیگری روسیه در مسئله برجام هم به جایی نرسید. 

بنابراین، به نظر می رسد که ایران و عربستان برای حل مشکلات خود نیازی به واسطه و میانجی ندارند. آنها می توانند مستقیم با هم مذاکره و گفت و گو کنند و به صورت جدی برای کاهش تنش ها اقدام کنند. 

مذاکراتی هم که تا کنون این دو کشور در بغداد به صورت مستقیم انجام داده اند، مفید بوده و یک گام به جلو تلقی می شود. 

طبیعی است که اگر عربستان از خود حسن نیت انجام دهد و برای ایجاد روابط سیاسی بین دو کشور اقدام کند و سفرا به پایتخت های دو کشور برگردند، نیازی به مداخله دیگران نیست. به این ترتیب هر دو کشور می توانند به سرعت به سمت کاهش تعارضات گام بردارند. 

 

اسرائیل یک تهدید واقعی و جدی برای همه کشورهای منطقه به ویژه برای ایران است ایران مجبور است تا توان بازدارندگی خود را به شیوه های مختلف توسعه دهد همراه داشتن افکار عمومی ایرانیان، بزرگترین مولفه قدرت نظامی و مهمترین عامل بازدارندگی ایران است

 

آینده قدرت نظامی ایران پس از ساخت موشک های هایپرسونیک و ارتقاء سامانه باور 373 چیست؟ در ایجاد بازداردگی مقابل تهدیدات رژیم صهیونیستی چه تأثیری دارد؟

اسرائیل یک تهدید واقعی و جدی برای همه کشورهای منطقه به ویژه برای ایران است. اسرائیل طی ۷۰ سال گذشته علاوه بر غصب سرزمین فلسطینیان به کشورهای همجوار خود مثل مصر، سوریه و لبنان حمله و لشکرکشی کرده است. در چند سال اخیر نیز اسرائیل بلندی های اشغالی جولان که جزء خاک سوریه است را به اراضی خود ملحق کرد و همچنان مزارع شبعای لبنان را در اشغال خود دارد. 

اسرائیل به نیروگاه هسته ای عراق در حدود ۴۰ سال پیش حمله نظامی کرد و آن را منهدم نمود. 

اسرائیل تا کنون دانشمندان هسته ای جهان اسلام را در نقاط مختلف دنیا بویژه در ایران به قتل رسانده است و بارها به تأسیسات هسته ای ایران حملات سایبری، انفجاری و پهپادی انجام داده است. 

بنابراین، جمهوری اسلامی ایران مجبور است تا توان بازدارندگی خود را به شیوه های مختلف از جمله ساخت انواع جنگ افزارهای هوشمند توسعه دهد.

البته باید توجه داشت که همراه داشتن افکار عمومی ایرانیان، بزرگترین مولفه قدرت نظامی و مهمترین عامل بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران است که همیشه باید مورد توجه سیاستگذاران باشد. 

 

نتانیاهو مخالف جدی کاهش تخاصمات آمریکا با ایران است ایران باید ساختارهای اطلاعاتی و جاسوسی موساد و اسرائیل را در داخل کشور کشف کند اسرائیل تشکیلات جاسوسی خود علیه ایران را در بعضی از کشورهای همسایه ایران تقویت کرده است

 

نتانیاهو اگر احساس کند که می تواند عملیات موفقی را علیه تأسیسات هسته ای ایران و یا ترور دانشمندان ایرانی انجام دهد، در اجرای آن درنگ نخواهد کرد

 

فکر می کنید نتانیاهو در دوره جدید به تهدیدات جنگ طلبانه خود مقابل ایران عمل کند؟

نتانیاهو شرورترین و جنگ افروزترین و ضد ایرانی ترین نخست وزیر رژیم صهیونیستی است. او تنها دشمن خود را ایران می داند و به دنبال افزایش شکاف کشورهای عربی و اروپایی با جمهوری اسلامی ایران است. او مخالف جدی کاهش تخاصمات آمریکا با ایران است. 

نتانیاهو اگر احساس کند که می تواند عملیات موفقی را علیه تأسیسات هسته ای ایران و یا ترور دانشمندان ایرانی انجام دهد، در اجرای آن درنگ نخواهد کرد. 

به همین دلیل ایران باید ساختارهای اطلاعاتی و جاسوسی موساد و اسرائیل را در داخل کشور کشف کند. همچنین تشکیلات عملیاتی اسرائیل در داخل ایران را نابود کند تا دست های نتانیاهو قطع شود. 

از طرفی اسرائیل تشکیلات جاسوسی خود علیه ایران را در بعضی از کشورهای همسایه ایران تقویت کرده است. ایران می تواند با برقراری روابط صمیمانه تر با این کشورها از امکان استفاده اسرائیل از ظرفیت ها و فضای آن کشورها علیه جمهوری اسلامی ایران ممانعت به عمل آورد. 

در هر صورت روی کار آمدن نتانیاهو زنگ خطر را برای مسئولین ایران به صدا درآورده است و فرصت مناسبی برای توجه بیشتر به تهدیدات اسرائیل است. 

  امضای توافق برجام در کوتاه مدت به نفع مردم ایران است اسرائیل به شدت مخالف احیای توافق برجام است آمریکا هم در حال حاضر تمایلی به بازگشت به برجام از خود نشان نمی دهد

 

آیا پیروزی نتانیاهو و جمهوریخواهان در آمریکا فرصتی را فراهم می کند تا قبل از شروع به کار آنها برجام امضاء شود؟
گرچه چارچوب برجام، مطلوب دولت ایران نیست، ولی امضای توافق برجام در کوتاه مدت به نفع مردم ایران است. البته اسرائیل به شدت مخالف احیای توافق برجام است و آن را به ضرر خود می داند. آمریکا هم در حال حاضر تمایلی به بازگشت به برجام از خود نشان نمی دهد. 

البته اگر مردم ایران همچنان حمایت خود را از سیاست تقویت توانمندی هسته ای نشان دهند و اعتراضات داخلی تمام شود و امید آمریکا و اسرائیل به تغییر حکومت در ایران از بین برود و آنها از بروز هر نوع اتفاقی به نفع خود در داخل ایران مأیوس شوند، طبیعتاً چاره ای جز بازگشت به برجام ندارند.  

 در هر صورت امضای برجام تنها راه کاهش تشنجات در منطقه آسیای جنوب غربی است که به نفع همه کشورهاست. 

این اقدام با تداوم گفتگوهای برجام و اتخاذ سیاست خارجی پویا و بهره گیری از فرصت ها امکان پذیر است.

منبع: تابناک

کلیدواژه: مهسا امینی آنفلوانزا موشک هایپرسونیک رعنا رحیم پور جام جهانی قطر حمید نوری اسرائیل نتانیاهو عربستان حسین علایی مهسا امینی آنفلوانزا موشک هایپرسونیک رعنا رحیم پور جام جهانی قطر حمید نوری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۹۲۹۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

در سفر رافائل گروسی به تهران موارد اختلافی ایران و آژانس حل خواهد شد؟

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اوایل هفته جاری به منظور رایزنی و دیدار با مقامات جمهوری اسلامی ایران و همچنین شرکت در نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم وفنون هسته‌ای ایران که در شهر اصفهان برگزار می‌شود، به ایران سفر خواهد کرد.

این سفر با توجه به تحولات و شرایط منطقه و همچنین با توجه به روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و موارد ادعایی آژانس علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران دارای اهمیت خاصی است و می‌تواند در صورت رویکرد فنی و عدم توجه به مسائل سیاسی به اصلاح روند غیرسازنده آژانس در برابر ایران منجر شده و همکاری‌های فی‌مابین را افزایش دهد.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در طی سال‌های گذشته بدون توجه به همکاری‌های گسترده ایران با آژانس و اعطای دسترسی به این نهاد برای بازرسی، ادعاهای سیاسی خود علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران را در گزارش‌های فصلی به شورای حکام و همچنین در مصاحبه‌های صورت گرفته با رسانه‌ها مطرح کرده است.

در آخرین گزارش فصلی گروسی به شورای حکام در اسفند ماه سال گذشته نیز رویکرد سیاسی مدیرکل مشهود است که از رویکرد ایران در کاهش همکاری با این آژانس انتقاد کرده و در خصوص مسائلی از جمله پادمان و اصطلاح دو مکان باقی مانده، توقف اجرای کد اصلاحی ۳.۱ و همچنین بازرسی‌ها ادعاهای قبلی را تکرار کرده است.

موضوع مربوط به اصطلاح «دو مکان» و اسناد غیرمعتبر

سال ۱۳۹۸ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اساس یک سری اسناد مجهول الهویه و غیر معتبر که توسط رژیم صهیونیستی منتشر شده بود، ادعایی را علیه ۴ مکان مطرح کرد و ادعا کرد ایران در ۴ منطقه ورامین، تورقوزآباد، آباده (مریوان) و آزمایشگاه جابر بن حیان غنی سازی یا اعمال خارج از پادمان انجام شده است.

طی مذاکرات و رایزنی‌ها موضوع آزمایشگاه جابر بن حیان در نتیجه همکاری ایران مطابق با بند ۷.۶ گزارش آژانس بسته شده است و همچنین پس از سفر گروسی در اسفند ماه ۱۴۰۱ به تهران و مذاکرات انجام شده پرونده مربوط به آباده نیز بسته شد. در گزارش مدیرکل به شورای حکام در خرداد سال ۱۴۰۲ آمده است که بازرسان تحقیقات خود را در مورد آثار اورانیوم در مریوان، در نزدیکی شهر آباده، در حدود ۵۲۵ کیلومتری جنوب شرقی تهران بسته‌اند.

در آخرین گزارش آژانس به شورای حکام در اسفندماه ۱۴۰۲ دو مکان ادعایی باقی‌مانده آژانس همچنان وجود دارد و گروسی در این گزارش مدعی شد که «ایران توضیحات فنی معتبری برای وجود ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در ورامین و تورقوزآباد به آژانس ارائه نکرده و آژانس را از مکان یا مکان‌های فعلی مواد هسته‌ای یا تجهیزات آلوده مطلع نکرده است».

آژانس تاکنون اسناد معتبری در این خصوص ارائه نکرده و صرفا بر اساس اطلاعات ادعایی و مجهول‌الهویه رژیم صهیونیستی در این خصوص، ازریابی‌های خود را انجام داده است. ایران نیز در پاسخ به این ادعا به صراحت بیان کرده که هیچ مکانی که باید تحت موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA) اعلام شود، وجود ندارد؛ از جمله از طریق یادداشت‌های توضیحی INFCIRC/۱۱۵۹ مورخ ۲۳ نوامبر ۲۰۲۳، INFCIRC/۱۱۳۱ مورخ ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۳، INFCIRC/۹۹۶ مورخ ۷ ژوئن ۲۰۲۲ و INFCIRC/۹۶۷ مورخ ۳ دسامبر ۲۰۲۱ که توسط ایران ارسال شده است.

در یادداشت توضیحی ایران در اسفند ماه سال گذشته نیز تاکید شده که در خصوص "ورامین"، هیچ مکان اعلام نشده‌ای (که اعلام آن) طبق موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA) الزامی باشد، وجود نداشته است.

ایران در این یادداشت نوشت: «ادعای وجود "کارخانه در مقیاس آزمایشی اعلام نشده که بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ مورد استفاده قرار می‌گرفته است" فاقد اطلاعات موثق و اسناد معتبر تأیید شده، بلکه مبتنی بر اسناد جعلی و غلط ارائه شده توسط یک نهاد معلوم‌الحال است. ارجاع آژانس صرفاً به تصاویر ماهواره‌ای بی‌کیفیت برای ارزیابی اینکه «... کانتینرهای خارج شده از ورامین در نهایت به تورقوزآباد منتقل شدند...» کافی و صحیح نیست، زیرا هزاران کانتینر مشابه در سراسر کشور در حال حرکت هستند. ادعای جابجایی یک کانتینر از مکانی به مکان دیگر، نمی‌تواند تنها با تصاویر ماهواره‌ای کم کیفیت طرح و پیگیری شود.»

ایران همچنین در خصوص تورقوزآباد نیز با بیان اینکه هیچ سند معتبری تاکنون ارائه نشده است، در یادداشت توضیحی خود تصریح کرد: «ارزیابی آژانس براساس اطلاعات و شواهد معتبر نیست. تورقوز آباد در واقع یک مکان صنعتی است که شامل انواع انبارها و اماکن نگهداری مواد شوینده، مواد شیمیایی، مواد غذایی، پارچه و منسوجات، لاستیک و قطعات خودرو، لوله و اتصالات و برخی ضایعات صنعتی است. این مکان در چنین منطقه‌ای مناسب برای انبار مواد هسته‌ای نیست. در مورد فرض نادرست آژانس مبنی بر بیرون بردن کانتینرها به شکل دست نخورده از این مکان نیز اطلاعاتی که اثبات می‌کند فرض آژانس صحیح نیست قبلاً به آژانس ارائه شده است.»

ایران توضیحات فنی خود در خصوص این ادعاها را در گزارشاتی مختلف به آژانس ارائه کرده اما رویه سیاسی در این نهاد بین‌المللی و تحت تاثیر قرار گرفتن توسط رژیم صهیونیستی تاکنون باعث شده که با وجود اینکه هیچ سند معتبر مبنی بر تخلف ایران در طی این سال‌ها وجود ندارد، این موارد ادعایی توسط آژانس بسته نشود.

ایران به طور داوطلبانه به آژانس اجازه دسترسی اعطا کرده و اطلاعات و توضیحاتی در مورد این مکان‌ها به آژانس ارائه کرد. این در حالی بود که آژانس اسناد معتبری را در رابطه با ادعای خود درباره «مواد هسته‌ای اعلام‌نشده و فعالیت‌های مرتبط هسته‌ای» به ایران ارائه نکرد و ایران هرگز موظف نبوده است که اسناد غیرمعتبر و ساختگی را به‌عنوان اطلاعات مرتبط با پادمان در نظر بگیرد و به درخواست‌های آژانس پاسخ دهد. با این حال، متأسفانه آژانس تمامی اسناد ساختگی و اطلاعات جعلی ارائه شده توسط رژیم اسرائیل را معتبر می‌داند. این امر باعث شده است که آژانس بر این اساس ارزیابی اشتباه و نتیجه‌گیری غیرقابل اعتمادی داشته باشند.

کد اصلاحی ۳.۱ و توقف اجرای آن توسط ایران

به دنبال خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و ناتوانی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی آلمان و فرانسه و انگلستان در اجرای تعهدات خود، ایران بر اساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، تمام اقدامات شفاف‌ساز داوطلبانه فراتر از موافقت‌نامه پادمان جامع خود از جمله اجرای کد اصلاحی ۳.۱ (همان‌طوری که در بند ۶۵ پیوست برجام مشخص شده است) را متوقف کرد.

پس از این عمل ایران، آژانس نیز با انتقاد از توقف موقتی اجرای کد ۳.۱ توسط ایران، آن را عدم اجرای موافقتنامه پادمان تلقی کرد. گروسی نیز در گزارشات و مصاحبه‌های خود سعی کرد ایران را ناقض توافقات بداند. وی در در نشست افتتاحیه شورای حکام آژانس در خصوص برنامه هسته‌ای ایران مدعی شد: «ایران همچنین نیاز به اجرای کد اصلاحی ۳.۱ دارد که یک تعهد قانونی برای ایران است. این مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافقنامه پادمان جامع است و باید حل و فصل شود تا آژانس در موقعیتی باشد که تضمین دهد برنامه هسته‌ای ایران منحصراً صلح آمیز است.»

مسئله‌ای که آژانس فراموش کرده این است که تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات خود تحت برجام کاملاً مطابق با حقوق ذاتی آن طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام و در پاسخ به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام بود و این واقعیت آشکار نمی‌تواند مبنایی برای آژانس و دیگر کشورهای غربی برای خواسته‌های فراتر از ان‌پی‌تی و همچنین خودداری از انجام تعهدات خود باشد.

کد ۳.۱ جزء لاینفک ترتیبات فرعی موافقتنامه‌های پادمان جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با کشورهای غیر هسته‌ای طرف معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است. این آیین نامه از دولت‌ها می‌خواهد که در مورد تاسیسات جدید به طور معمول حداکثر ۱۸۰ روز قبل از بارگذاری مواد هسته‌ای به آژانس گزارشاتی ارائه شود.

مدیرکل آژانس در این خصوص مدعی است که مبنای قانونی پذیرش کد اصلاحی ۳.۱ از سوی ایران، ماده ۳۹ موافقت‌نامه پادمان است و قانونی بودن یا غیرقانونی بودن تصمیم ایران مبنی بر توقف اجرای این آیین‌نامه باید بر اساس مفاد این ماده ارزیابی شود.

اما ماده ۳۹ در مورد تعلیق اجرای آیین نامه ساکت است و به طور خاص به توقف اجرای قانون اشاره نکرده است. بنابراین، برای ارزیابی اینکه آیا توقف اجرای کد اصلاحی ۳.۱ توسط ایران نقض تعهدات بین‌المللی این کشور است، بررسی اسناد حقوقی مربوط به غیر از موافقتنامه پادمان ضروری است.

نکته مهم دیگر این است که این بند ۶۵ برجام بود که ایران را ملزم به اجرای مجدد کد اصلاحی پس از سال ۲۰۱۵ کرد. برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در واقع شرایطی را فراهم می‌کند که تحت آن ایران می‌تواند تعهدات خود از جمله تعهد به اجرای کد اصلاحی ۳.۱ را به حالت تعلیق درآورد. به طور خاص، بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام شرایطی را که اجازه چنین تعلیقی را می‌دهد، بیان می‌کند. ایران، متعاقب اعمال مجدد تحریم‌ها توسط ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ و عدم پایبندی امضاکنندگان اروپایی به تعهدات خود در برجام، به تدریج تعهدات برجامی خود را کاهش داد و در فوریه ۲۰۲۱، اجرای کد اصلاحی ۳.۱ را متوقف کرد.

در نتیجه، توقف اجرای کد اصلاحی توسط ایران با تعهدات برجام همسو بوده و نقض آن محسوب نمی‌شود. برجام، به عنوان یک توافق عمومی و جزء لاینفک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد (۲۲۳۱)، بر اساس ماده ۱۰۳ منشور سازمان ملل متحد، بر سایر معاهدات از جمله موافقتنامه‌های پادمان اولویت دارد. همانطور که در بالا ذکر شد، برجام، تحت شرایط خاصی، کاهش و تعلیق تعهدات برجامی ایران از جمله تعهد این کشور به اجرای کد اصلاح شده را مجاز دانسته و مدیرکل آژانس نمی‌تواند در ارزیابی قانونی یا غیرقانونی بودن تعلیق این موضوع را نادیده بگیرد.

این کشور ایران نبود که توقف اجرای این کد را آغاز کرد. در عوض، این اقدامات خصمانه برخی از دولت‌ها بود که ایران را مجبور به توقف اجرای این قانون در سال ۲۰۰۷ و بار دیگر در سال ۲۰۲۱ کرد. تعلیق اجرای کد اصلاحی پیامد مستقیم شکست برخی کشورها در پایبندی به تعهدات خود در برجام است. اگر این کشورها نقض‌های خود را اصلاح کنند و مسئولیت‌های خود را از سر بگیرند، ایران آماده است تا پاسخ متقابل را بدهد.

مسئله بازرسان آژانس

۲۵ شهریور ماه ۱۴۰۲ بود که خبری توسط آژانس مبنی بر اینکه برخی از بازرسان این نهاد توسط ایران لغو انتصاب شده‌اند، منتشر شد. ایران ۸ بازرس فرانسوی و آلمانی آژانس را براساس حقوق حاکمیتی مصرح در ماده ۹ موافقتنامه جامع پادمان بین ایران و آژانس ( INFCIRC ۲۱۴) و در پی سوءاستفاده‌های سیاسی سه کشور اروپایی در جلسه شورای حکام لغو انتصاب کرد.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه پس از این لغو انتصاب اعلام کرد: متأسفانه سه کشور اروپایی و آمریکا به رغم تعامل مثبت، سازنده و مستمر جمهوری اسلامی با آژانس، با زیاده‌خواهی و با هدف تخریب فضای همکاری ایران و آژانس، از فضای شورای حکام برای مقاصد سیاسی خود سوءاستفاده کردند. ایران پیشتر نسبت به عواقب این گونه سوءاستفاده‌های سیاسی از جمله تلاش برای سیاسی کردن فضای آژانس هشدار لازم را داده بود.

بعد از این عمل متقابل ایران، آژانس واکنش نشان داد و گروسی نیز در گزارشات و مصاحبه‌های خود با انتقاد از این لغو انتصاب مدعی شد که عمل ایران اجرای عادی فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس در ایران را متاثر می‌کند. وی در بیانیه ۱۶ سپتامبر خود در این باره نوشت: «تجربه نشان می‌دهد که حذف/ اخراج/طرد بازرسان آژانس بر دستور کار( وظیفه) اساسی آژانس در راستی آزمایی تأثیر می‌گذارد و روشی برای کار همکارانه نیست.»

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی , سازمان انرژی اتمی ایران , برجام , مذاکرات هسته ای , محمد اسلامی , مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ,

در بحث لغو انتصاب بازرسان آژانس گروسی باید به جای فرافکنی به اصل موضوع بپردازد. وی مدعی است که ایران بر اساس ملیت بازرسان آنان را اخراج کرده و نباید انتصاب آنان را لغو می‌کرد. این در حالی است که طبق قانون ایران حق دارد نه تنها قبل از انتصاب بازرسان بلکه حتی بعد از آن نیز انتصاب آنان را لغو نماید.

براساس توافق نامه جامع پادمانی کشورهای عضو حق دارند از پذیرش یک یا گروهی از بازرس‌ها که آنها را فاقد صلاحیت تشخیص دادند، اجتناب کنند یا ماموریت شان را کان لم یکن فرض و یا نیمه تمام بگذارند و اعمال این حق هیچ نیازی به حصول یا وجود شرایط خاصی ندارد و کشور کاملا مختار است.

براساس بند یک ماده ۹ توافقنامه جامع پادمانی، آژانس باید رضایت ایران را برای بازرسان پیشنهادی خود دریافت نماید. همچنین براساس بند دو همان ماده چنانچه ایران چه در زمان پیشنهاد بازرس یا هر زمان دیگری پس از انتخاب یک بازرس با آن مخالف باشد، آژانس باید بازرس یا بازرسین دیگری را به دولت ایران پیشنهاد نماید. براساس بند سه ماده مزبور چنانچه در اثر خودداری مکرر دولت ایران از قبول بازرسین پیشنهادی آژانس، اجرای بازرسی بر طبق موافقتنامه دچار وقفه گردد، این مخالفت باید از طرف مدیرکل آژانس به شورای حکام ارجاع داده شود. با توجه به متن صریح موافقتنامه جامع پادمانی ایران می‌تواند بدون هرگونه توضیحی و در هر زمانی که بازرس یا بازرسینی را فاقد صلاحیت تشخیص داد از پذیرش آنها اجتناب کند و آژانس باید بازرس یا بازرسین دیگری را جایگزین نماید.

براساس گزارش‌های منتشر شده بخش پادمان، آژانس برای انجام وظائف پادمانی در چارچوب‌های مختلف پادمانی از خدمات حدود ۴۰۰ بازرس از ۸۰ ملیت مختلف از کشورهای عضو بهره می‌برد. از این تعداد حدود ۱۲۰ بازرس برای انجام بازرسی و راستی آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای درچارچوب تعهدات پادمانی ذیل توافقنامه جامع پادمانی کشور جمهوری اسلامی ایران منصوب شده‌اند. یعنی چیزی حدود یک سوم کل تعداد بازرس‌های آژانس. پس از لغو انتصاب ۸ بازرس نیز ایران ۱۴ بازرس جدید آژانس را پذیرفت و آژانس هیچ اشاره‌ای به این انتصاب‌های جدید نکرد و این رویکرد آژانس حرفه‌ای نیست!

در بیانیه گروسی در این خصوص همچنین لغو انتصاب بازرسان را مسبوق به سابقه دانسته اما اگر موضوع مسبوق به سابقه است و قبلا نیز چنین شرایطی رخ داده بود چرا آژانس با توجه به سوابق قبلی پیش بینی لازم را برای جلوگیری از وقوع مجدد چنین رویدادی در پیش نگرفته بود؟ با توجه به گزارش‌های موجود در سال ۲۰۰۷ نیز ایران از پذیرش ۳۸ بازرس احتراز کرد ولی دو طرف در ادامه به توافق رسیدند و آژانس نیز در انجام وظایف‌اش با مشکلی مواجه نشد. بنابراین رویکرد و وقایع اخیر را می‌توان ناشی از ناتوانی فنی آژانس ( در تامین نیروی انسانی متبحر کافی) و هم ناشی از ضعف در انجام مذاکرات و تعامل با کشور عضو دانست.

مدیرکل بدون توجه به حقوق ذاتی کشور عضو و طی سال‌ها بی‌توجهی به وظایفی که بر عهده آژانس برای انجام موثر اقدامات پادمانی و بهره گیری از تجربیات قبلی در تعاملات با کشور و نیز استفاده موثر از کلیه منابع از جمله نیروی انسانی متخصص آن شده است، موضوعی را که جزء حقوق کشور عضو است را مبنایی برای فرار از پاسخگویی مناسب به اعضا قرار داد.

آژانس به جای مذاکره با کشور عضو و معرفی بازرس‌های جدید مکررا از ایران -برخلاف مفاد ماده ۹ -درخواست می‌کند که در تصمیم‌اش تجدیدنظر کند و با طرح موضوع در مجامع مختلف در صدد استفاده از موضوع به عنوان ابزاری برای اعمال فشار سیاسی بر کشور است.

در واقع آژانس به جای حل فنی موضوع به دنبال بهره گیری از شرایط سیاسی دنیا و حل آن از طریق سیاسی است که خارج از صلاحیت فنی آن است. این نحوه عملکرد آژانس که برخلاف متن توافقنامه جامع و سازوکارهای به رسمیت شناخته شده در آن است.

فرجام سخن

اکنون با سفر گروسی به ایران و رایزنی با مقامات جمهوری اسلامی این فرصت فراهم است که همکاری‌های ایران و آژانس افزایش یابد. این رویکرد آژانس که خواسته یا ناخواسته در سمت و سوی منافع مقطعی گروهی از کشورهای غربی است می‌تواند منجر به کاهش اعتبار فنی آژانس شود. سفر پیش رو بستر مناسبی برای گسترش تعاملات ایران و آژانس است و این اتفاق جز با مذاکرات فنی و همچنین عدم سیاسی کاری محقق خواهد شد.

اکنون امیدواری برای همکاری‌های بیشتر ایران و آژانس و حل و فصل ابهامات وجود دارد. دولت جمهوری اسلامی ایران بارها حسن نیت خود را نشان داده و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز باید در مقابل همکاری‌های ایران، رویکرد متقابل و سازنده داشته باشد.

نکته قبل توجه این است که باید راز موفقیت ایران را در پیگیری همزمان افزایش قدرت هسته‌ای کشورمان در کنار توجه به تعاملات و مذاکرات فنی با آژانس دانست. پیشرفت‌های فنّی ایران در حوزه‌های مختلف هسته‌ای به ویژه غنی‌سازی نشان می‌دهد که علیرغم فشارهای مختلف تحریمی و حتی خرابکاری، این حرکت پرشتاب متوقف یا کند نشده است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی , سازمان انرژی اتمی ایران , برجام , مذاکرات هسته ای , محمد اسلامی , مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ,

یکی از فرصت‌های مناسب در این سفر شرکت گروسی در اجلاس کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای ایران است. کنفرانسی که کاملا جنبه علمی و تحقیقاتی دارد و می‌تواند تصویر مناسبی از علم هسته‌ای و همچنین فعالیت صلح آمیز ایران به جهان مخابره کند.

طبق گفته محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی حدود ۴۷۷ مقاله تاکنون برای این کنفرانس ارائه شده است.

نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای ایران روز دوشنبه ۱۷ اردیبهشت آغاز می‌شود و قرار است در افتتاحیه آن محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی سخنرانی کند.

کد خبر 849042 برچسب‌ها رافائل گروسی هسته‌ای - آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر ویژه